İsmet Yüce: Artık Kürd milleti ve Aleviler yalnız değildir

Başkent Erbil’de gerçekleştirilen Kürt Diaspora Kongresi’ne İngiltere’den katılan İsmet Yüce, kongrenin Kürt Ulusal Kongresi niteliğinde olduğunu söyledi.

Kongrenin “Kürt milli birliğini ve Kürdistan bayrağını kabul eden herkese kapımız açıktır” mesajı verdiğini belirten Yüce, aynı zamanda güçlü bir lobi faaliyeti hedeflendiğini dile getirdi.

Kürt diasporasının bugüne kadar etkin bir lobi faaliyeti yürütemediğini ifade eden İsmet Yüce, “Kürdistan’a güçlü milli desteği sürekli hale getirmek, güçlü tanınma lobi çalışmasının kaynağıdır” dedi.

Alevilerin hem Kürdistan’da hem de yurt dışında parçalı halde bulunduğunu anlatan Yüce, kongrenin Hakikatçi Alevi, Reya Heq, Yarsan, Kakai, Feyli ve Ezidi toplumunu birbirine yaklaştırma, diyalogda bulunma ve ortak hareket etmesi içinde programlar geliştirmeyi amaçladığını kaydetti.

Kürt Diaspora Kongresi üyesi İsmet Yüce, Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.

Rûdaw: Diaspora Kürtleri Konfederasyonu başkent Erbil’de kongresini düzenledi. Bu kongrenin önemi neydi?

İsmet Yüce: Kürd milli birliği ve oluşumu 1915’te çoklu bölünmesinden sonra Kürdlerin en büyük hayali olmuş durumundadır. Neredeyse 100 yıldır milletimiz her tür baskı, sürgün ve katliama rağmen, birlik ve devletleşme düşüncesi için tarihte eşi az görünür bir savaş ve mücadele vermiştir. Bu mücadele hem içerde hem de dışarda büyük bir emek ve özveri ile yürütülmüş. Unutmayalım ki Kürd milleti hem fiziki sınırlar, hem düşünce inanç ve en önemlisi de psikolojik ruh olarak yıllar içerisinde egemen işgalciler tarafında bölünmüş durumdadır. Bilindiği gibi tarihte ilk kez savaş ve bombardıman uçakları Kürd direnişçilerine karşı kullanılmış, ilk kez işgalci yöneticiler kimyasal silahla saldırmış ve ilk kez bir millet dört, beş parçaya bölünmüştür. Bu da yetmiyormuş gibi iç göçlerle onlarca parçaya bölünmüşlerdir. Kültürel, inançsal ve tarihi olarak derin asimilasyona uğratılarak kendi kendini inkar haline getirilmişlerdir.

İşte bütün bunlar düşünüldüğünde yine ilk kez böylesi yüzyıllık düşümüz olan devlete bağlı bir oluşumla başkentimiz Erbil’de toplanan bu kongre bütün bu dağınıklığı giderecek, ruhsal ve tarihi ortak alanı oluşturacak bir işleve sahip olmuştur. İlk kez Kürdistan dışında yaşayan bütün Kürdleri, Suudi Arabistan’dan Kanada’ya kadar, aramızdaki fikri, inançsal ve bölgesel farklılıklara bakmadan Kürd ulusal bayrağını kabul tek şartı ile bir araya getirmiştir. Kongre, Kürd Ulusal Kongresi niteliğinde bir çalışma olmuştur.

Bilindiği gibi 2018 sonlarında düşüncesi oluşan Kürd Diasporası Konfederasyonu Başkan Barzani’nin Ofisi bünyesinde çalışmalarına başlamış, 2019 sonlarında kuruluşu tamamlanarak örgütsel yapısını. Milli önderimiz Başkan Barzani’nin talimatı ile kurulmuş ve onun gözetiminde çalışmalarını sürdürmüştür.

Rûdaw: Kongrede öne çıkan hususlar neler oldu? En hedef olarak neler belirlendi?

İsmet Yüce: Öncelikle ana başlıklar altında kongre bilgisi vermekte fayda var. Çok ayrıntılı ve uzun çalışmalar sonucunda kongre delegeleri belirlendi. Bazı delegeler bu çalışmalara katılmadıkları halde emekleri ve toplum tarafından tanınmaları göz önünde bulundurularak çağırıldı. Kongre’nin diasporada değil de Başkent Erbil’de yapılması milli bir ruha denk gelmesi için kararlaştırıldı. Büyük ve ayrıntılı bir organize ile gerçekleşen kongreye başta Başkan Barzani, Başbakan Mesrur Barzani olmak üzere nerdeyse Kürdistan’da geniş bir temsil sağlandı. Bütün Kürdistan’da misafirlerin katılımla tam bir temsil sağlandığı söylenebilir.

Kongre, Kürd Diaspora Merkezi adı ile başlayan çalışmaya, Kürdistanlı her kesimin katılım ve temsilini sağlamak için Başkan Barzani’nin önerisi üzerine “Kürdistan Diaspora Konfederasyonu” olarak değiştirildi. İsim tartışmaların ardından oy birliği ile kabul edildi.

Öne çıkan husus, organizasyonun Kürd milletinin haklarına inan herkese açık olması idi. Ana ilke ve hedefler ise Başkan Barzani’nin Kongre ve Pirmam konuşmalarında ortaya çıktı. Bunun bir sivil ve siyasi organizasyonlar üst çatısı olması, hiçbir düşünce, inancı vb. dışlamaması, milli birlik ve bayrağın kabülü dışında herhangi bir engelleme içermemesi idi. Kürd milli davası parti ve ideolojilerin üstündedir ancak bunu da dışlamaz, bu düşüncenin ana temeli Başkan Barzani tarafından belirtildi.

İki önemli hedef belirlendi; öncelikle Kürd birliği ve diyoluğu ile gençlerimizin yaşadıkları ülkelerdeki topluluklara oranın yasaları ile uyumlu ama kendi milli kültür, gelenek ve dillerine, devletine bağlılıklarını sağlamaları hedef olarak belirlendi. İkinci ve önemli konu, bunu oluşturulacak birlik gücünü kurumlar arası diyalogda kullanmak, oluşacak gücü lobi faaliyetlerinde etkili hale getirmek.

Rûdaw: Kürt diasporasının durumundan bahsedebilir misiniz? Dünyanın her yerinde Kürtler bulundulları ülkede örgütlü mü? Daha güçlü bir örgütlenme için neler gerekiyor?

İsmet Yüce: Şimdiye kadar yine neredeyse Kürd milletinin bölünme tarihi kadar eski bir diaspora nüfüsu mevcuttur. Bilindiği gibi çeşitli dönemlerde ve farklı ülkelerde Kürt diasporası etkili olmuşsa da bu durum bölgesel olmayı ve ferdi uğraşları geçmemiştir. Bedirxanilerin yüzyılın başındaki çalışmaları, İsveç ekolünün kültürel ve lobi çalışmaları bir de Paris Kürd Enstitüsü nün 1980’lerdeki çalışması temel ve etkili idi. Bunların dışında bazı durumlar dışında etkili çalışmalar, nüfusa ve güçe oranla yapılmadı. Örgütlülükler ve etki yerel kaldı. Kimi zaman örgütlülük güçlü olsa da içinde bulunulan ülke politikasını etkileyecek bir faaliyet oluşamadı. Son yollarda bu daha da etkisiz kaldı. IŞİD terörüne karşı savaş bir zemin oluştursa da, kalıcı bir Kürd hakları çalışmasına dönüştürülmedi.

Daha güçlü örgütlenme ancak bu Diaspora Konfederasyonu’nun devlete, merkeze bağlı gözetim ve etkisi ile oluşabilir. En önemli husus, iç çalışma ve gücün dışarıda görülmesini sağlamaktır. Bu güç Kürdistan’ın gelişmesi güçlenmesi ve yerleşik hale gelerek bütün Kürdler tarafından desteklendiği görülürse diaspora lobi çalışmalarında o kadar sonuç alıcı etkisi olur.

Rûdaw: Uluslararası alanda diğer toplum ve uluslarınki gibi neden güçlü bir Kürt lobisi yok? Özellikle Avrupa’da güçlü bir lobiye sahip olmak için yapılması gerekenler nelerdir?

İsmet Yüce: Bizde lobi çalışmaları bölgesel veya kişisel, örgüt aracılığı ile yürütülmeye çalışıyor. Bir Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi başvurusu ve kazanımı milli lobi değildir. Oysa öyle algılanıyor. Bir milletvekili veya belediye veya bir aydın ile görüşmede etkili değildir, olmuyor. Nedeni bir güç görülmüyor. Lobi ne için yapılır, bir ferdi hak elde etme veya şahsi görüşme lobi çalışması değildir. Bir devlet veya milletin hakkının, toprağının, tarihi ve kültürünün kabulü lobidir. Bunun anlamlı olması için Kürd milletinin iç gücü, sürekliliği olan düşünce sistemi olması gerek. Lobi, batı bu güce ve sürekliliğe bakıyor. Görülürse bütün Kürdler Kürdistanı kayıtsız vatan olarak bayrağı tarihi kültürü ile savunuyor, o zaman kabul görüyor. Yoksa 10 bin kişilik yürüyüş yapmışsın, bir bürokrat açıklama yapmış bunlar etkili ve kalıcı olmuyor. Kürdistan’a güçlü milli desteği sürekli hale getirmek, güçlü tanınma lobi çalışmasının kaynağıdır. Uzun yılların tecrübesine dayanarak bunları söyleyebilirim.

Rûdaw: Son dönemde Kürdistan’ın her yerinden Kürtler özellikle Avrupa ülkelerine göç ediyor. Yurt dışına yerleşen Kürtleri örgütlemek, karşılaştıkları sorunlarda onlara yardımcı olmak adına Diaspora Kürtleri Konfederasyonunun bir çalışması var mı?

İsmet Yüce: Yukarıda belirttiğimiz gibi Kürd göçü bölünme tarihi kadar eskidir. Doğal olarak ülkeler bazında örgütlenmelerde bu kadar eskiye gidiyor. Bu kurum ve kuruluşlar topluma çeşitli destekler vermektedirler. Yine belirtiğimiz gibi bu desteklerde lobi çalışması gibi bölgesel ve bireysel kalmaktadır. Öyle olunca da etkisi giderek azalmaktadır. Tam da burada Diaspora Konfederasyonu etkili olacaktır, olmalıdır. Güçlü bir çatı yapılanması ile vatanı, milli değerleri kabul eden bütün Kürdistanlılara destek sunmalıdır. Başkan Barzani bunun Kürdlerle de da sınırlanmaması gerektiğini, kültürel, dini, inançsal farklılıkları ile övünen bunu korumakta da ısrar eden bir millet olarak Kürdistanlı bütün toplulukları kapsayacak şekilde geliştirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Hedef de budur.

Rûdaw: Siz bir Alevi olarak, yurt dışında Alevilerin toplumunun durumunu nasıl görüyorsunuz? Aleviler yeterince örgütlü mü?

Rûdaw: Özellikle Kürdistanlı Alevi olmak, bizi işgalcilerin daha açık hedefi haline getirmiştir. Kürdistan’ın sınır bölgelerinde Dersim, Maraş, Sivas vb güneyde ise Irak içlerinde Feyli ve Kakai, Yarsanlar, Doğuda İran baskısında Yarsan, Kakailer kolay kültürel ve fiziki hedef haline gelmişlerdir, kültürel ve düşünsel olarak etki altına alınmaları için her tür yöntemler denenmiştir. Bunun başında bizleri göçerterek Kürdistan sınırlarını daha içeri çekmek istenmiş, kısmı olarak da başarılmıştır. Maraş 1978 katliamı bunun en açık örneğidir.

Aleviler kendisini sahipsiz hissetmekteler. Başkan Barzani’nin belirttiği gibi artık Alevilerin de devleti var. Kürdistan Alevileri her anlamda sahiplenecektir. Aleviler çeşitli kurum ve kuruluşlarda örgütlüdür. Fakat bu örgütlülük yine bir güç haline gelememekte, parçalılık göstermekte, bu durumda etkiyi azaltmaktadır.

Bu Konfederasyon devletin de desteği ile örgütlenmeleri dışlamadan Alevi toplumunun ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda çalışacaktır. Böylece dış etkilere ve saldırı ve göçertmelere karşı daha da güçlü hale getirecektir. Bu oluşumun temel hedefleri arasındadır.

Rûdaw: Diaspora Kürtleri Konfederasyonu’nun, Alevilerden daha güçlü destek alabilmek için plan ve projeleri var mı?

İsmet Yüce: Bu Konfederasyon temel amaç olarak, her tür etki ve saldırı göçertmeye açık hale gelen, getirtilen Alevi toplumumuzu sahiplenmeyi hedef olarak belirlemiştir. Bu sahiplenme her anlamda olacağı gibi, kültürel dil ve tarih çalışmaları ile dil ve sistemi yerli yerine oturtmayı amaçlamaktadır. Ayrıca Hakikatçi Alevi, Reya Heq, Yarsan, Kakai, Feyli ve Ezidi toplumu birbirine yaklaştırma, diyalog geliştirme ve ortak hareket etmesi içinde programlar geliştirmektedir.

Son olarak, Kürd toplumu başta Aleviler olmak üzere kurumumuz ile ilişkiye geçmeli, destek vermeli, tartışma geliştirmeli ve sorunlarını buraya taşıyarak paylaşmalıdır. Artık Kürd milleti ve Aleviler yalnız değildir.