Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Değişim Hareketi (Goran) arasında görüşmelerin yapılması için girişimde bulunacağını söyledi.
Üyesi olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden (KYB) Berhem Salih’in Irak Cumhurbaşkanlığı’na aday olmasını istediğini dile getiren Fuad Masum, Kürtlerin Irak seçimlerine katılacağını ifade etti.
Masum, “Kürdistan’ın bağımsızlığı konusu, referandumla sonuçlanacak diye bir durum yok. Hesaplanması gereken birçok konu var. Önemli olan komşu ülkelerdir. Şimdiye kadar komşu ülkelerin destekleyeceğine dair bir durum söz konusu değil” dedi.
Fuad Masum, Peşmerge Güçleri dışında tüm güçlerin Şengal’den çıkması gerektiğini kaydetti.
Fuad Masum Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.
Sizin ve Haydar Abadi’nin göreve başlamasıyla Irak’ın durum iyiye mi gitti yoksa daha mı kötüleşti?
Irak’ın durumunun iyi veya kötü olduğunu söyleyemem. Çünkü bazı konularda iyi gelişmeler yaşanırken, ekonomik olarak geriye gidildi. Petrol fiyatları düştü, savaş çıktı. Bunların yanı sıra içerde siyasi sorunlar yaşandı. Bu sorunların çözümü kolay değil. Çok sayıda sorumluluğumuz var. Bazı konularda ilerledik bazı konularda ise gelişme kaydedilemedi. Bizim dönemimizde petrol fiyatları biraz yükseldi. IŞİD’in ise tamamen yok edilmesini umut ediyoruz. Bunlarla birlikte siyasi taraflar mevcut durumla seçimlere katılmayacakları kanaatine vardı.
Kürtler de bu kanaatte mi?
Evet. Bu çok açık.
Başbakan Haydar Abadi, Cumhurbaşkanı olarak sizi ne kadar dinliyor?
Toplantılar yapıyoruz. Tüm düşünce ve önerilerimizin kabul gördüğü bir durum yok. Hiç şüphesiz fikir alışverişi yapıyoruz. Sonuç olarak anlaştığımız konular oluyor.
Kamuoyunda IŞİD sonrasında Heşdi Şabi’nin bir tehdit olabileceği görüşü hakim. Mukteda es-Sadr Heşdi Şabi için, “Suçlu gruplar var ve seçimlere katılamazlar” ifadesini kullandı. Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz?
Heşdi Şabi gerek duyulduğu bir dönemde oluşturuldu. Çünkü Irak’ın orta kesiminin büyük bölümü IŞİD tehdidi altındaydı. Savaş halinde tüm kesimlerin silahlanması talep edilir. Heşdi Şabi’nin talebi de böylelikle kabul edildi.
Ancak durum değişti. Yasal olarak da yaklaşık 40 bin kişilik bir gruptur. Halkın bir kısmı, bu grubun içinden bazılarının adam kaçırdığını ve IŞİD’den sonra onlardan da kaçmak zorunda kaldığını dillendiriyor. Bu olayların gerçek olduğu şüphe götürmüyor.
Heşdi Şabi’nin mevcut haliyle seçimlere katılması Iraklılara uygun olur mu?
Heşdi Şabi adına kimse seçimlere katılmıyor. Şimdiye kadar yaklaşık 60 kişi seçim komisyonuna başvurdu. Yeni kişilerin adaylık başvurusunda bulunması zor. Bazıları Heşdi Şabi yerine partileri adına başvurdu, bu da normal bir durum.
Başta tartışmalı bölgelerde olmak üzere Kürdistan Bölgesi’nde Heşdi Şabi tehdit olarak görülüyor. Gelecekte tehdit olabileceğini düşünüyor musunuz?
Kürtler birçok defa bunu dillendirdi. Tehdit olarak gördüklerini söyleme hakkına sahipler. Fakat başından beri bazı anlaşmalar yapıldı. Örneğin; etnik ve mezhepsel çatışmalara mahal vermemek adına Kürtlerin Heşdi Şabi’yle Musul’un merkezine girmemesi kararı. Kürt bölgelerinin Kürtler tarafından korunacağı, diğer kesimlerin müdahalesinin kabul edilmeyeceği konusunda anlaşıldı.
Ancak Mesud Barzani, Heşdi Şabi’nin Şengal’in bazı bölgelerine girerek sözünü tutmadığını açıkladı.
Önümüze çıkan her sorunda tüm tarafların katılacağı bir toplantının yapılması gerektiğini savunuyorum. Başta tartışmalı bölgelerde olmak üzere, yaşanan sorunların çözümü için siyasi taraflar arasında diyaloğun olması oldukça önemli.
Bağdat’tan bazı yetkiller Kürdistan Bölgesi’ne giderek, Sayın Kürdistan Bölgesi Başkanı ile sorunların çözümünü görüştüler. Şimdilik sorunların çözüldüğü görülüyor. Bir diğer anlamda Heşdi Şabi o bölgelere girmeyecek.
Ancak Heşdi Şabi söz konusu bölgelere girdi. Çekilme durumu var mı?
Özellikle yönetimi belirlenen Şengal’de hiçbir tarafın kalmaya hakkı yok.
Peşmerge de mi?
Peşmerge söz konusu bölgelerde kalsın. Ancak peşmergenin diğer bölgelerde kalması sorun yaratabilir.
PKK’ye bağlı gruplar halen Şengal’de bulunuyor. Güçlerinin bölgeden hiçbir şekilde çekilmeyeceğini de açıkladılar. Onların da ordan çıkması gerekmiyor mu?
Hiç şüphesiz, ilçede yönetimin kurulmasıyla tüm tarafların çekilmesi gerekiyor.
Nuri Maliki ABD’nin Haydar Abadi’nin kalmasından yana olduğunu açıkladı. Amerikalılar bu konuda size bir şeyler söyledi mi?
Amerikalılar bu konuda herhangi bir şey söylemedi. Fakat bu tür söylemler siyasi ayrışmalardan kaynaklanıyor. Doğru olması şart değil.
Irak’taki seçimin zamanında yapılması mümkün mü?
Tüm taraflar seçimin zamanında yapılması konusunda hemfikirdir.
Maliki’yle ilişkileriniz nasıl?
Olağan bir ilişkiye sahibiz. Toplantılarda görüşüyoruz. Şimdiye kadat toplantılarda bir sorun yaşanmadı.
Maliki neden Mesud Barzani’ye saldırıyor?
Kendisinin görevden alınmasından, Mesud Barzani’yi sorumlu tutmuş olabilir.
İmtiyaz sahibi olduğunuz Kürdistani Nwe gazetesinde Maliki’yle ilgili çok sert bir açıklama yer aldı. Açıklamayla aynı görüşte misiniz?
Burada KYB ya da KDP’nin neyle uğraştığıyla ilgilenmiyorum. Burada mevcut durumda ilişkileri korumaya çalışıyorum. Evet Kurdistani Nwe’nin imtiyaz sahibiyim. Ancak gazetenin siyasetini politbüro belirliyor. Gazetedeki konumum, tüm konularda aynı fikirleri paylaşmış olacağım anlamına gelmiyor.
İran, Irak’a komşu bir ülke olarak mı davranıyor yoksa üzerinde hakimiyet mi kurmak istiyor?
İran’ın kendi siyaseti var. Keza Irak’ın da öyle. Irak ve İran arasında köklü bir geçmişe bulunuyor. Ancak bu, onların siyasetini yürüttüğümüz anlamına gelmiyor. Ve ne söyleseler onu yapacağız diye bir şey yok. Amerikalılara da daha önce söylediğimiz gibi, “Ne Tahran gözüyle ABD’ye bakıyoruz ne de ABD’nin gözüyle Tahran’a bakıyoruz.” Tahran’la ilişkilerimiz var. Ancak egemenliğimizi korumamız gerekiyor. Herhangi bir devletin siyasetinin parçası olmak istemiyoruz.
İran tarafından size ve Abadi’ye baskı oldu mu?
Hayır olmadı. Fakat bazı siyasi partilerin İran’la ilişkisi olabilir o da farklı bir konudur.
Cumhurbaşkanlığı adaylığı için Berhem Salih’i önerdiniz mi?
Zamanında Berhem Salih için KYB Politbürosu’na bir mektup yazdım. Bu mevki için en uygun kişinin Dr. Berhem olduğunu belirttim. Necmeddin Kerim’in ise Kerkük Valisi olarak görevini başarıyla yürüttüğünü ve görevinin başında kalmasını önerdim.
2014’te Bağdat, Erbil’in bütçesini ve memur maaşlarını kesti. Söz konusu sorunların çözülmesi için girişimlerde bulunuldu mu?
Çok çaba sarfettik. Gerçekten de maaşa dayalı yaşamını sürdürenler açısından kesinti, büyük bir sorun. Çözüm için Irak Petrol Bakanı Adil Abdulmehdi birkaç defa Erbil’e gitti. Çözüme yönelik çok çaba sarfedildi. Fakat bir sonuca varılamadı.
KDP ve KYB arasında sorunların çözülmesi için çaba gösterildi mi?
Kürtler arasında çok çaba sarfettim. Bu konu için Merhum Neşirwan Mustafa’yı ziyaret ettim. Bazı konularda anlaştık da. Sayın Mesud Barzani ile görüşerek, “Mevcut durum konusunda görüştük. Görüşme sonucundaki kanaatim ise iki tarafın aslında hemfikir olduğudur” dedim. Bir sonraki güne kadar neticenin alınması için bekledim. Hatta Süleymaniye’ye gidip Sayın Newşirwan Mustafa’yı ve KYB Politbürosu’nu ziyaret etmeyi düşünüyordum.
İki tarafın anlaşmamasının nedeni nedir?
Bunu daha sonra açıklayabilirim. Çünkü halen uzlaşmaları konusunda girişimlerde bulunuyorum. Bayramdan sonra tekrar başlayacağım. Sayın Newşirwan Mustafa’nın Kürdistan Parlamentosu Başkanı Yusuf Muhammed’e toplantı yapılması gerektiğini ilettiğini sandım. Ancak kendisiyle görüştükten sonra böyle bir durumun olmadığını vurguladı.
Kürdistan Bölgesi bağımsızlığını mı duyuracak yoksa Bağdat’la yeni bir anlaşma mı yapacak?
Kürdistan’ın bağımsızlığı konusu, referandumla sonuçlanacak diye bir durum yok. Hesaplanması gereken birçok konu var. Önemli olan komşu ülkelerdir. Şimdiye kadar komşu ülkelerin destekleyeceğine dair bir durum söz konusu değil.
Başta KDP’li yetkililer olmak üzere Kürt yetkililer, “Bu kadar devlet bize yeşil ışık yaktı” şeklinde açıklamalarında bulunuyor...
Olabilir... Ancak önemli olan komşu ülkelerdir.
Mesud Barzani’yle daimi ilişkiniz var mı?
Evet. Kürdistan’ı her ziyaret ettiğimde kendisiyle de görüşüyorum.
Bağdat’ta kalan son Kürt olacağınıza inanıyor musunuz?
Bu gelecekteki seçimlere bağlıdır. Benim olmam şart değil, başkası da olabilir. Ya da yetkiler arasında değişiklik de olabilir. Örneğin; cumhurbaşkanlığı bir başka gruba, parlamento başkanlığı da Kürtlere verilebilir.
Kürtlerin bir sonraki Irak Parlamentosu seçimine katılacağını düşünüyor musunuz?
Evet katılıyorlar. Katılmazlarsa bölge ülkelerinin müdahalesine kapı aralamış olurlar.
Emektar bir peşmerge olarak Kürdistan’ın bağımsızlığına dair görüşünüz nedir?
Bazı taraflar desteklemese dahi yapılacak referandumun gerçeklikten uzak olduğunu söyleyemeyiz. Ancak önemli olan referandum sonrasıdır. Sonuç Kürtleri diyalog için daha çok nu teşvik edecek yoksa sadece yapılan referandumla mı kalınacak, bu henüz netleşmedi.
Cumhurbaşkanlığı sıfatınızla Kürtlerin hakkını savundunuz mu?
Şimdiye kadar gerek girişimlerimde gerek toplantılarda ve gerekse kararlarımda bu rolümü korudum. Birçok defa, Kürt olduğumu ancak Kürtlerin temsilcisi olmadığımı söyledim. Kürtlerin temsilcisi Kürdistan Bölgesi’dir.
Basra ve Süleymaniye’ye aynı gözle mi bakıyorsunuz?
Şahsi düşüncem ayrı tabii. Ancak iki tarafa da aynı gözle bakmam gerekiyor.
Başbakan ve parlamentosu başkanı da aynı düşünceyle mi hareket ediyor?
Başbakanın herhangi bir kenti kayırdığını veya oraya düşmanlık yaptığını görmedim. Ancak parlamento başkanı, bağlı olduğu grubun etkisiyle aynı tavrı göstermeyebilir. Diyalalı olmasına rağmen onun da şimdiye kadar Diyala’dan söz ettiğini duymadım.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın