Dılşad Şehab: Türkiye ile ilişkilerimiz ticaretin ötesinde

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanlık Konseyi Üyesi Dılşad Şehab, Kürdistan Bölgesi ile Türkiye'nin arasındaki ilişkilerin ticaretin ötesinde olduğunu ifade ederek, “Demokratik bir süreçten dolayı Kürdistan halkını cezalandırmadığı için Türkiye'ye teşekkür ediyoruz” dedi.

 

Irak Anayasası'nın, Erbil ile Bağdat hükümetlerinin görevlerini belirlediğini altını çizen Dılşad Şehab, “Bağdat, Kürdistan Bölgesi'nin üzerindeki baskılarını arttırmak için fırsat kolluyor” ifadelerini kullandı

 

Irak Başbakanı Haydar Abadi'nin, “Beklentilerimizden daha fazlasını elde ettik” dediğini hatırlatan KDP'li yetkili şunları söyledi:

 

“Bağdat elinden geldiği kadar Kürdistan Bölgesi'ni zayıflatmaya çalışıyor. Kürdistan Bölgesi'ne karşı alınan kararlar ve tedbirler, Irak'taki siyasilerin gönlünde saklı olan ve daha önce planlanan bir tepkiydi. Iraklı bütün siyasi partilerin yaptığı seçim propagandası da ayrı bir konuydu.”

 

Iraklı siyasilerin konuşmalarının büyük bir bölümünün, “Kürdistan karşıtlığı üzerinde kurulu olduğunu dile getiren Şehab, “Bağdat, görüşmeleri ve müzakereleri başlatmak üzere hiç bir adım atmayacak. Ayrıca Kürdistan'da Kürtlerin tek ses olmaması Bağdat'ın elini güçlendirmiş durumda” diye konuştu.

 

Dılşad Şehab Rûdaw'ın sorularını yanıtladı:

 

 

Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Kürt siyasi partiler arasındaki görüşmeler ne durumda?

 

Görüşmelerde sevindirici olan şey, herkesin Kürtlerin tek saf olarak, kriz ve engellerle mücadele etmesi gerektiği konusunda hemfikir. Siyasi partiler sorunların anayasa çerçevesinde çözülmesi ve mevcut hükümetin geçici olduğu konusunda hemfikir. Bence mevcut hükümetin görevi belli. Bu yüzden parlamentonun 8 ay uzatılması konusunda sorunumuz yok. Tarafların anlaşması sonucu hükümetin öncelikleri belirlenecek.

Başbakan toplantıda taraflara açık bir şekilde, “Geçici hükümetin yapabileceği ve mevcut hükümetin yapamayacağı şey nedir?” diye açık bir şekilde sordu.

 

Neden mevcut hükümetin devam etmesi konusunda bu kadar ısrar ediyorsunuz?

 

Bu konu, sorun ve krizlerin önceliğiyle ilgilidir. Önceliğimiz sorun ve krizlerin ortadan kaldırılması. Mevcut kabinenin kurulması 8 ay sürdü. Kürdistan Bölgesi bir takım sorunlarla karşı karşıya kalmış durumda. Toplantı ve müzakerelerle vakit kaybetmeye gerek yok.

 

Hükümette bir değişiklik yapmayı, bakanları değiştirmeyi düşünüyor musunuz?

 

Bütün bunlar zamana bağlı. Reform ile ilgili hükümet tarafından özel bir heyet oluşturulmuş durumda. Hükümetin küçültülmesi reformun bir parçasıdır. Başbakan ve yardımcısı da bunu destekliyor. Ama şurada seçimlere 7 ay kaldı. Geçici hükümetin kurulması bir kaç ay zaman alır. Onun için bu iş karışık ve zaman kaybı demektir.

 

Siyasi partiler, Başbakan ve Yardımcısı'nın değiştirilmesine nasıl bakıyor?

 

Toplantılarda bu detaylara girmedik. Ancak anladığım kadarıyla hiç bir siyasi tarafların Başbakan ve Yardımcısı hakkında mülahazası yok. Siyasi taraflar açıktan Başbakan ve Yardımcı'sını destekliyor.

 

Geçici hükümet konusunda KYB ne diyor?

 

KYB, mevcut hükümetin temel bir gücü. Başbakan Yardımcısı ve bazı bakanlar onlardan. Şimdiye kadar hiç bir şikayetleri olmadı ve hükümetin feshedilmesi yönünde bir talepleri olmadı.

 

Hükümetle Goran arasında yapılan toplantıda Goranlı bakanların geri dönmesi talep edilmedi mi?

 

Hayır, bu konu toplantıda gündeme gelmedi. Ama Başbakan, toplantı sonrası yaptığı açıklamada bakanların geri dönmesi çağrısında bulunmuştu.

 

Goran ile KDP arasındaki sorun neden kaynaklanıyor?

 

Goran'ın hükümetin 8. kabinesine katılma kararından sonra, KDP, bütün samimiyetiyle ve ciddi bir şekilde adım attı. Hatta, Goran ile yakınlaşmamız KYB'yi endişelendirdi. Başkan Barzani, Goran'ın hükümette ortak olması için Neçirvan Barzani'yi görevlendirdi. İki önemli ve hassas bakanlık olan Maliye ve Peşmerge olanlara verildi. KDP, bir anlaşma çerçevesinde tereddütsüz bir şekilde Parlamento Başkanı'na oy verdi. Bu yüzden Goran ile aramızdaki sorunlar konusunda farklı bakışlar söz konusu. Belki onlar KDP'nin ortaklığa bağlı kalmadığını düşünebilir.

 

Geçici hükümet ile ilgili farklı düşünceler varsa, neden erken seçim yapılmıyor?

 

Teknik olarak altyapı çalışması gerektiriyor. Ayrıca siyasi olarak bir altyapı çalışması gerektiriyor. Bu gerginlikle seçimlere giderirsek krizler devam edecek. Bunun dışında seçimlerde hiçbir siyasi partinin çoğunluğu sağlayacağını zannetmiyorum. Hükmet yine koalisyon hükümeti olacak. Geçici hükümetle zaman harcamaya gerek yok ama erken seçim yapılsın.

 

Seçimlerin ne zaman yapılacağını tahmin ediyorsunuz?

 

Önümüzde 7 aylık bir süre kaldı. Seçşm tarihi komisyonun hazırlıklarına bağlı. Kürdistan seçimlerinin, Irak seçimlerine bağlı kalmaması yönünde bir düşünce var. çünkü sistemimiz farklı. İki ayrı komisyon seçimleri takip ediyor.

 

Siyasi partilerler yapılan görüşmelerde, hükümetin seçimler için bir tarih belirlemeye hazır olduğunu ilettiniz mi?

 

Mevcut hükümeti desteklemelerini söyledik. Kürdistan Bölgesi Hükümeti, “geçici hükümet” ve “erken seçimin” zaman ve başka şeylere ihtiyacı olduğunu düşünüyor. Kürdistan Bölgesi'nin krizleri atlatması için mevcut hükümeti desteklemeleri daha iyi.

 

Goran'ın projesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

 

Goran'ın projesi iyi prensipler içeriyor. Belki bazı noktalarda ihtilaf yaşayabiliriz, yakın bir gelecekte hükümetle diğer taraflar arasında başka görüşmeler de olacak.

 

Bağdat'ın Kürdistan Bölgesi'nden beklentisi nedir. Neden görüşmeler başlamamış?

 

Irak Anayasası, her iki tarafın görevini belirlemiş durumda. Bağdat, Kürdistan Bölgesi'nin üzerindeki baskılarını arttırmak için fırsat kolluyor. Çünkü sayın Abadi, bir basın toplantısında, “Beklentilerimizden daha fazlasını elde ettik” demişti. Ama ellerinden geldiği kadar Kürdistan Bölgesi'ni zayıflatmaya çalışıyorlar.

 

Kürdistan Bölgesi'ne karşı alınan kararlar ve tedbirler, Irak'taki siyasilerin gönlünde saklı olan ve daha önce planlanan bir tepkiydi. Iraklı bütün siyasi partilerin yaptığı seçim propagandası da ayrı bir konuydu.

 

Iraklı siyasilerin konuşmalarının büyük bir bölümü, Kürdistan karşıtlığı üzerinde kurulu. Bu yüzden Bağdat, görüşmeleri ve müzakereleri başlatmak üzere hiç bir adım atmayacak. Ayrıca Kürdistan'da Kürtlerin tek ses olmaması Bağdat'ın elini güçlendirmiş durumda.

 

 

Bağdat sınırlar kapıları ve havalimanlarını talep ediyor mu? Neden buna izin vermiyorsunuz?

 

Federal hükümetin görevi anayasada belirlenmiştir. Asıl mesele şu: Federal hükümeti Kürtleri Iraklı vatandaş olarak görüyor mu? Neden bir Kürt'ün sınır kapısında göre yapmasını kabullenemiyor. Sınır koruması federal hükümete bağlı değil ki. Basra'dan biri gelince federal hükümetin yetkilerinin sağlanmış olacak. Kürdistan sınırları Irak'ın en güvenli sınırlarıdır. Irak Ulaştırma Bakanlığı'nın raporları, Erbil ve Süleymaniye havalimanlarında işlerin çok iyi bir şekilde yürüdüğünü bildiriyor.

 

Madem ki Bağdat bu şekilde davranıyor, neden Kürdistan Bölgesi İran üzerinden baskı yapmıyor?

 

İran'ın, Irak'taki etkisi inkar edilmez. Ne Iraklılar ne de İranlılar bunu saklıyor. Maalesef Irak, komşu ülkelerin tavır almasını istedi.

 

Bağdat, Federal Mahkeme'nin referandumun iptaliyle ilgili açık ve net bir açıklama bekliyor. İptal edecek misiniz?

 

Kimse referandumu iptal etme hakkına sahip değil. Kürdistan Bölgesi, bir kaç milyon insanın “Evet” oyunu bir kararla iptal edemez. Bunun kendileri de biliyor.

 

Abadi'den böyle bir tavır bekliyor muydunuz?

 

Abadi'nin Kürdistan'a karşı böyle davranacağını beklemiyorduk. Daha önce Abadi, Kürdistan ile sorunları çözmeye hazır olduğunu ima ediyordu. Kürdistan'a karşı yapılan bu davranışlar Iraklı olma duygusunu oluşturmaz.

 

2017 bütçesinde yüzde 17 olan Kürdistan Bölgesi'nin payı, Kürdistan halkını cezalandırmak amacıyla 2018 bütçe yasatasarısında yüzde 12'ye düşürüldü.

 

Kürdistan Bölgesi Hükümeti, mevcut ekonomik şartlarda memur maaşlarını ödeyebilecek mi?

 

Detayları bilmiyorum. İran ile olan sınır kapıları kapalı. Kürdistan Bölgesi ile Irak'ın diğer illeri arasında ticari alışveriş yapılamıyor. Irak'ın bölgeye getirdiği güçlerden dolayı petrol yataklarının büyük bir bölümü federal hükümeti tarafından kontrol altına alınmış durumda.

 

Türkiye'nin sınırlarını kapatmaması öngörülüyor muydu?

 

Demokratik bir süreçten dolayı Kürdistan halkını cezalandırmadığı için Türkiye'ye teşekkür ediyoruz. Hükümet ve yönetimler arasında anlaşmazlıklar meydana gelebilir amca ilişkiler zamanla normal haline dönebiliyor.

 

Ancak milletler arasındaki ihtilaf kötü sonuçlar doğurur. Biz komşuyuz, Türkiye ile ilişkilerimizi ticaretin ötesinde. Bu yüzden Türkiye, ilişkileri bozmayarak iyi bir şey yaptı.