Erbil (Rûdaw) - Katyuşa, Rus yapımı çoknamlulu roketatara verilen isimdir. 2. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği tarafından kullanılan bu silah, döneminin en büyük sırlarından biri olmuştur. Silahın düşman eline geçmesinden korkan Sovyet yetkilileri silahın sadece gizli servis ajanları tarafından kullanmasına izin veriyordu.
Aynı zamanda bir Rus marşı olan Katyuşa, kısa sürede dünyada solcuların sevilen ortak marşı olmayı başarmıştır. Peki Katyuşa’nın bu gizemi ve dünyaya yayılışı ne anlama geliyor?
Roketatar Katyuşa
II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği tarafından kullanılan Katyuşa, uzunca bir dönem savaşın en büyük sırlarından biri olmuştur. Günümüze kadar hala kullanılan bu silahın maliyeti diğer moderm silahlara göre daha düşük ve aynı zamanda etkin bir silahtır.
Almanların Nebelwerfer adlı havan roketine karşı geliştirilmiş Katyuşa’ların tasarımı da çok basittir. Roketleri atmak için ray şeklinde çubuklar ve onları aşağı yukarı oynatmaya yarayan basit bir mekanizma üstüne kuruludur. Anti-piyade silahı olarak tasarlanan Katyuşaların ZIS-6 üstüne monte edilmiş modeli BM-13'ler en çok üretilen Katyuşa çeşitlemesidir. Maksimum menzili ise 20 kilometredir, BM-13 modelinin hedefte etki alanı yaklaşık 400,000 m²'dir.
Günümüzde de bazı silahlı grupların da etkince kullandığı bir silah olma özelliğine sahiptir.
Katyuşa’nın anlamı
“Katyuşa”, Ekaterina (Yekaterina) isminin kısaltılmış şeklidir. Nitekim Rusça'da lakap şeklinde benzer kısaltmalar sık görülür. Katyuşa ayrıca ülkede çok yaygın bir isim.
Bu çok namlulu roketatar ilk yapıldığında ismi “Kit, Küçük Kiti” olarak da kullanılıyordu. Ancak Rus ordusu içinde daha çok Katyuşa adı kullanıldı. Bunun nedeni de ajiteli bir halk marşında bu ismin geçmesiydi.
1938 yılında Matvey İsaakoviç Blanter tarafından bestelenmiş, sözleri Mikhail Isakovsky tarafından yazılan şarkı, ilk kez Lidiya Ruslanova tarafından seslendirilmiştir. Ancak şarkı özellikle 1939 yılında Moskova Üniversitesi’nde öğrecilerin askeri bir törende seslendirmesiyle askerlerin savaşma iradesini güçlendirmiş onlara büyük moral vermiştir.
Bazı kesinler bu orkestrayı “Stalin’in Senfonisi” olarak da adlandırmıştır.
Katyuşa kimdir?
Şarkıda Katyuşa, Nazilere karşı savaşan aşık olduğu adamı sabırla bekleyen güzel bir Rus kadının adıdır.
Katyuşa şarkısında, aşık olduğu adama onu savaşın sonuna kadar sabırla bekleyeceğini dillendiriyor.
Şarkıda yer alan, “O kız ki hep hatırlar, bir şarkı gibi aklında, o ki korur memleketi ve dahi aşkını içinde…” sözleri milyonlarca askerin diline düştükten sonra dünyadaki tüm askerler arasında da yayıldı. II’inci Dünya Savaşı’nda askerlere büyük moral olan bu şarkı, savaşın vazgeçilmez sembolü oldu.
Günümüze kadar farklı dillere çevrilen bu marş “ulusal marş veya devrim marşı” olarak seslendirilir.
Katyuşa şarkısı İtalya’da, İtalyan Partizan şarkısı (Fischia Il Vento) olarak Eylül 1943'te seslendirilerek popüler bir şarkı oldu. İtalyan söz yazarı Felice Cascione’nin kaleme aldığı sözlerle birlikte söylenen bu marş insanları partizan hareketine teşvik için söylendi.
Bu marş, “Bella Ciao” şarkısıyla birlikte İtalya’da en popüler partizan şarkılarından biri haline geldi. Şarkı Avrupa'nın ilk faşist lideri olan Benito Mussolini’ye karşı zafer kazananların moral şarkısı oldu.
2. Dünya Savaşı’ndan sonra da bu şarkı sınıfsal mücadelenin marşı haline geldi. Ardından da Arapça, Türkçe ve Kürtçe formatları da piyasaya sürüldü.
Katyuşa’nın Türkçe sözleri şöyle:
Çiçeklenmiş tüm ağaçlar.
Kıvrım kıvrım yükselir sis.
Katyuşa kıyıya koşar,
Kıyı sarptır, kıyı sessiz.
Koşar da bir türkü tutturur
Bozkırların kartalına,
Yüreği onun için çarpar durur,
Taşır mektuplarını göğsünde.
Uç şarkı ışığa katıl ve uç,
Parlayan güneşe doğru.
Sınırımızda nöbet tutan mert yürekli askere götür
Pırıl pırıl bir selam Katyuşa'dan.
Götür ki unutmasın hiç,
Yârinin sesini kulağında çınlayan,
Söyle göz kulak olsun memlekete,
Aşklarına göz kulak olunmaktadır.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın