KÜRDİSTAN - Yılda 500 milyon dolar halı ve halıfleks ithal ediliyor

Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi ile Irak’a geçen yıl Türkiye, İran ve Çin’den toplam 778 milyon dolar halı ve halıfleks ithal edildi.

Kürdistan Bölgesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı verilerinde, geçen yıl Türkiye, İran ve Çin’den toplam 778 milyon dolar halı ve halıfleks Kürdistan ve Irak’a ithal edildiği belirtildi.

Verilere göre, Türkiye, 550 milyon dolarla halı ve halıfleks ithalinde ilk sırada yer alırken, İran 217 milyon dolarla ikinci, Çin ise 11 milyon dolarla 3’üncü sırada yer alıyor.

Rûdaw’a konuşan Süleymaniyeli tüccar İrfan Muhammed Gafur, “Geçen yıla oranla Kürdistan Bölgesi’nde halı ve halıfleks satışı yüzde 15 artmış durumda bunun da nedeni mali durumun iyileşmesinden kaynaklanıyor” dedi.

Yaklaşık 15 büyük, 200 de küçük çaplı iş insanı halı ve halıfleks ithalatı yapıyor.

Gafur, “Genel olarak iş insanlarımız her yıl sadece Türkiye’den 5 bin TIR halı ve halıfleks Kürdistan Bölgesi’ne getiriyor. Her taşıt yaklaşık 13 bin metre yük kapasitesine sahip. Her nakliyat ise yüklerle beraber 40 ila 80 bin dolar arasında maliyete sahip oluyor” diye konuştu.

Türkiye’ye oranla İran’dan daha az halı ithal edildiğini belirten Gafur, şunları söyledi:

“İran halıları bize daha çok maliyetli oluyor. Örneğin kalitesine göre Türkiye ve İran arasındaki bir metre halı fiyatında 3 ila 5 dolar arasında fark oluyor. Bir metre İran halısı yaklaşık 21 dolardır. ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarından dolayı İran Tümeni’nde değer kaybının yaşanması da İran halılarına yoğun ilgi gösterilmesine neden oldu. Örneğin; bayilerimiz aracılığıyla günde 500 halı alıcı satılıyor. Oysaki önceki yıllarda günde sadece 150 halı satılıyordu.”

Erbilli tüccar Senger Eskender, “Bazı tüccarların elinde tarihi el işi halıları bulunuyor. Onların fiyatı 5 bin ila 20 bin dolar arasında alıcı buluyor. Kürdistan’daki halı ve halıfleks pazarının yüzde 95’i ise Türkiye’den ithal ediliyor. Ayrıca fiyatı da daha İran halılarına göre daha düşüktür” dedi.  

Gümrük vergilerinde artış

Dilşad Haci Mecid adlı tüccar da yılda 150 TIR halı ve halıfleks Türkiye’den ithal ettiğini belirterek, sözlerine şunları ekledi:

“Önceki yıllarda bir TIR mal için bin 100 dolar gümrük vergisi ödüyorduk. Mevcut durumda ise aynı malı 2 bin 200 dolar vergi ödeyerek getiriyoruz. Ayrıca mali krizden dolayı da geçmişe oranla senetle de ticaret çok az yapılıyor.”

Rûdaw’a konuşan Fomiks firması sahibi Kemal Heme Salih, “Günlük üretimimiz 5 bin metredir. Bu üretimin yüzde 60’ını Irak’ın farklı kentlerine ihraç ediyoruz. Ancak İran ve Türk ürünlerine getirilen yüksek vergilerden dolayı metre başına 10 cent kazancımız oluyor. Bu kazançta yetersiz ve ilerideki süreçte üretim bölümümüze kilit vurabiliriz” ifadelerini kullandı.