Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Bölgesi Trafik Müdürlüğü yetkilileri, sayıları gittikçe artan ticari araçları yollardaki kalabalık ve çevre kirliliğinin temel nedeni olarak görüyor ve çalışmalarının yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtiyor.
Trafik Müdürlüğü verilerine göre, Kürdistan Bölgesi’ndeki ticari araç sayısı 92 bin 207’yi buluyor. Bunların yaklaşık 82 bin tanesi ise ticari taksi.
Buna göre Erbil’de 42 bin 321, Süleymaniye’de 31 bin 156, Duhok’ta 18 bin 317 ve diğer kentlerde ise 413 ticari araç bulunuyor.
Sadece Erbil’deki ticari taksi sayısı İstanbul ve Tahran gibi Ortadoğu’nun iki büyük kentindeki sayıdan çok dafa fazla.
Yollar taksi dolu
Rûdaw’a konuşan Kürdistan Bölgesi Trafik Müdürlüğü Planlama Dairesi Sözcüsü Esed Kerim: “Kürdistan’da çok fazla ticari taksi var ve iş için sürekli sokaklarda dolaşıyorlar. Sayı fazla olunca istekleri gibi iş bulanamayan bu talsiler ayrıca yollardaki kalabalığın ve hava kirliliğinin aktörü oluyorlar. Bu yüzden ticari taksi işlerinin tüm kentlerde yeniden düzenlenmesinde fayda var” diyor.
Esed Kerim’e göre ticari taksi çalışmaları bir sisteme kavuşturulursa bu işten en çok taksi şöförleri kârlı çıkacak.
Çünkü “düzen olursa her taksi kendi başına yollara çıkamayacak, boşa benzin sarfetmeyecek, caddelerdeki izdiham kalmayacak, trafik kazalarının sayısı azalacak ve hava kirliliği önlenmiş olacak” diyor.
Dünyanın birçok ülkesinde ticari araç işleri belli şirketlerin denetiminde yürütülüyor ve bu çalışma belli bir sisteme tabi tutulmuş durumda.
Böylece vatandaşlar belli bir ücret karşılığında ve en yakın yerde taksi bulabiliyor. Aynı zamanda şöförler fazladan yakıt sarfetmek zorunda kalmıyor ve araçlarının ömrü hada uzun oluyor.
Kürdistan Bölgesi’ndeki durum ise farklı. Taksi şöförleri sürekli sokaklarda dolaşıp yol arşınlıyor. Bu yüzden gelirlerinin yarısını benzin için sarfetmiş oluyor.
Ticari taksilerin büyük bölümü bağımsız
5 yıldır taksi şöförlüğü yapan Senger Yahya, hergün sabah 07.00’den akşam 05.00’e kadar çalıştığını belirtiyor ve ekliyor:
“Ekonomik krizin yanı sıra taksi sayısının fazla olması da işlerimizi olumsuz etkiliyor. Müşteri sayısı azaldı, ücretler düşürüldü. Buyüzden gelirlerimizde de büyük düşüş yaşandı.”
Senger Yahya, günde 7 bin dinar (yaklaşık 5.6 dolar) ile 40 bin dinar (32 dolar) kazandıklarını bunun yarısını da benzene harcadıklarını söylüyor.
Taksi şirketleri daha çok kazandırıyor
Çoğu bağımsız çalışsa da, Kürdistan Bölgesi’nde sayılı sayıda taksi şirketi de var.
Süleymaniye’deki Taksi Saus şirketi bunlardan biri. 2014 yılında kurulan şirketin 600 ticari taksi ile anlaşması bulunuyor. Şirket Süleymani’yeyi 14 ayrı bölgeye bölerek bu taksileri o bölgelere göre görevlendiriyor.
Taksi Saus şöförler için eğitim hizmeti sunup özel kıyafet temin ediyor, araçlarının resmi işlemlerinde yardımcı oluyor.
Şirket kendine bağlı taksilere telefon üzerinden müşteri buluyor. Buna karşılık herbir taksi aylık gelirinden 50 bin dinarı (40 dolar) şirkete ödüyor.
Taksi Saus yöneticisi Tuana Nuri, “Vatandaşlar bizi telefonla arayıp taksi taleb ediyor. Biz de en yakındaki aracı ona yönlendiyoruz. Bu şikilde en kısa zamanda araç bulmasına yardımcı oluyoruz” diyor.
Tuana Nuri bu şekilde taksilerin de daha fazla kazandığını belirterek, bazı şöförlerin aylık gelirinin 400 bin dinardan (320 dolar) bir milyon dinara (800 dolar) çıktığını ifade ediyor.
Ticari araç yönetmeliğine ihtiyaç var
Ulaştırma Bakanlığı Kara ve Demiryolları Ulaştırma Dairesi Müdürü Selah Cevher Kürdistan Bölgesi’ndeki ticari araç sayısının fazlalığına dikkat çekerek, “Erbil’deki ticari taksi sayısı İstanbul ve Tahran’daki sayıdan çok daha fazla” bilgisini paylaşıyor.
Selah Cevher, “İstanbul gibi 15 milyon nüfusa sahip bir kentte sadece 18 bin ticari taksi var. Tahran’da 10 milyon kişi yaşıyor ve bu kentte 17 bin ticari taksi bulunuyor. Erbil’de yaşayanların sayısı 2 milyonu aşmıyor ancak başkentte 40 bin ticari araç bulunuyor” diyor.
Cevher’e göre eger ticari araç yönetmeliği gerektiği gibi uygulanırsa Kürdistan Bölgesi için 20 bin ticari taksi yeterli olacak, dolayısıyla 62 bin ticari taksiye gerek kalmayacak.
“Her bir taksi günde sadece 15 litre benzin yaksa toplamda 1 milyon 230 bin litre benzin harcanış olur” diyen Kara ve Demiryolları Ulaştırma Dairesi Müdürü, bu şekilde yaşanan israfa dikkat çekiyor.
Ellerinde ticari araçlar çalışmalarını düzenlemek için proje bulunduğunu belirten Cevher, ticari araç şirketlerine ağırlık vermek istediklerinin de altını çiziyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın