Van (Rûdaw) – Kürt illerinde balık üretimi giderek artarken, kurulması planlanan hidroelektrik santraller (HES) ise, bu üretimi tehdit ediyor.
Daha önceleri metrelerce karın yağdığı Kürt illerinde iklimin değişmesiyle birlikte geçim kaynakları da değişti.
1990’lı yıllarda yaşanan çatışmalarda köylerin de boşaltılmasıyla tarım ve hayvancılığın adeta bitme noktasına geldiği bölgede şimdi daha çok madencilik, tekstil ve balık üretimi yapılıyor.
Rûdaw’a konuşan su ürünleri mühendisi Hüdeyda Gündoğdu, bölgede iklimin alabalık üretimine uygun hale geldiğini belirterek, “Doğu’ya Ege iklimi hâkim oldu diyebiliriz. Birçok il, elverişli suyu, havası ve doğal yapısı nedeniyle alabalık üretiminde dünyanın sayılı illeri arasına girebilir. Daha önce tarımla uğraşan şimdi balık üretiyor. Neredeyse her su kaynağında bir tesis var” dedi.
Balıkçılığın dünya standartları hizasına yükselmesi için her ilde “su ürünleri birliği” kurulmasını öneren Gündoğdu, “Bu kadar üretici dışarıya bağımlı olmadan kendi üretimini kendileri yapabilirler. Şimdi yem dışarıdan alınıyor, ama yem fabrikaları kurulursa bu eksiklik de giderilmiş olur” diye konuştu.
Elazığ’dan itibaren suyun çok kaliteli olduğunu anlatan Gündoğdu, şunları söyledi:
“Bölgemizde bütün sular alabalık üretimine uygun. Mesela sıcak iklimlerde alabalık hastalıkları çok olur, ciddi ekonomik kayıplara neden oluyor. Ama Muş’tan Hakkari’ye doğru balık hastalıkları yok. Tek sıkıntı yem girdilerinin pahalı olmasıdır. Pazar sıkıntımız da yok.”
Gündoğdu, bir diğer temel eksiğin de kurulan tesislerde kalifiye eleman yetersizliği olduğunu kaydetti.
Bölgede bir yandan balık üretimi artarken, bir yandan da Muş, Bitlis, Van, Hakkâri, Ağrı bölgelerine HES kurulması için çalışmalar yürütülüyor.
Çatak Tarih ve Çevreyi Koruma Derneği Başkanı Ali Sulmaz, bu durumun en çok balık üreticisini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
HES’lerin kurulmasıyla balık tesislerinin işlevsiz kalacağını belirten Sulmaz, “Bölge illerinde neredeyse her akarsunun üzerinde şimdi balık tesisleri var. Ayrıca bu akarsularda doğal olarak yaşayan yöreye özgü balık türleri var. HES kurelunca bu sular çekilecek, hem tesisler hem bu balık türleri artık ortadan kalkacak” diye konuştu.
Kerimullah Acar isimli üretici de, bölgede yapılan balık üretiminin devam etmesi ve yaygın hale gelmesi için devletin teşvik primleri ile desteklemesi gerektiğini söyledi.
Daha önce koyun sürüsü olduğunu ancak şimdi geçimini balıktan sağladığını belirten Acar, şunları söyledi:
“Benim koyunlarım şimdi bu balıklar, köylerimiz boşaltılınca yıllarca şehirlerde dolaşıp durduk. Tekrar köyüme dönerek bir balık tesisi kurdum. Buraya HES kurulacakmış, inşallah kurmazlar. Yoksa yine ortada kalırız.”
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın