Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi Hükumeti, doğal gaz boru hattı ağını Türkiye sınırına doğru genişletmek amacıyla KAR Grup ile bir anlaşma imzaladı. Uzmanlara göre bu proje, bir çok alanda gaz arzını karşılamayı, yerli enerji üretimini arttırmayı ve gelecekteki olası ihracatının önünü açmayı vaat ediyor.
Kürdistan Bölgesi Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, doğal gaz boru hattı ağının Türkiye sınırına doğru genişletilmesi amacıyla KAR Grup ile Aralık 2021'de bir mühendislik, tedarik ve inşaat sözleşmesi imzaladı.
Öncelik iç enerji ihtiyacının giderilmesi
Irak Oil Report’a konuşan Kürdistan Bölgesi Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı yetkililerine göre, proje kapsamında, Süleymaniye’nin Çemçemal ilçesindeki Khor Mor gaz sahasından Erbil'e 36 inçlik ek bir boru hattının yanı sıra Erbil'den Dohuk'a 52 inçlik yeni bir boru hattı eklenecek.
Yapımına başlanan ve 16 ayda tamamlanması planlanan projenin acil önceliği, Kürdistan'daki iç boru hattı ağındaki bariz boşluğu doldurarak diğer kentlerdeki elektrik santrallerine enerji tedarikinde bulunmak.
Mass Global şirketi tarafından inşa edilen Duhok Elektrik Santrali, 1000 kilovat elektrik üretim kapasitesine sahip. Ancak, Kürdistan Bölgesi Elektrik Bakanlığı yetkililerine göre, akaryakıt sıkıntısı nedeniyle mevcut durumda santralden sadece 50 veya 80 megavat elektrik elde edilebiliyor.
Bu proje, Dohuk'taki elektrik santraline hammadde sağlamak için fazlasıyla yeterli bir kapasiteye sahip olacak.
Santral Türkiye sınırına sadece 35 kilometre uzaklıkta. Dolayısıyla Kürdistan doğal gaz boru hattı, Türkiye sınırına 35 kilometre yakınlarına kadar genişlemiş olacak.
İhracatın önünü açacak
Uzmanlar, bu proje ile bir çok alanda gaz arzının karşılanacağını, yerel elektrik üretiminin arttırılacağını ve gelecekte gaz ihracatının önünü açacağını belirtiyor.
Rûdaw’a konuşan enerji uzmanı Muhammed Hüseyin, “Bu ağın inşa edilmesi ile, yurt dışına ihraç edebilmek adına Kürdistan Bölgesi’nde doğal gaz sanayisinin temeli de atılış olacak diyebiliriz” dedi.
Proje hakkında bilgi sahibi olan Kürdistan Bölgesi Hükumetinden bir yetkili de projenin asıl odak noktasının “Erbil hattını Duhok'a bağlamak" olduğunu söyledi.
Aynı yetkili, "Boru hattının inşasının arkasında dada uzun vadeli bir gündem var. Bu sadece Duhok'a tedarik sağlamakla ilgili değil. Nihai hedef, üretimin yön değiştirebilecek bir seviyeye ulaşacağı gelecekte küresel pazara potansiyel gaz ihracatının altyapısını hazırlamaktır” diye konuştu.
Türkiye’ye doğal gaz ihracatı için anlaşma yapılmıştı
Irak Oil Report, Kürdistan Bölgesi Hükumetinin uzun zamandır Türkiye'ye doğal gaz ihraç etmeyi planladığını hatırlattı.
Erbil ile Ankara arasında Mayıs 2012’de başlayan ve Kasım 2013'te tamamlanan stratejik enerji anlaşmasının bir parçası olarak, Kürdistan Bölgesi’nden yılda 20 milyar metreküp doğal gaz ihracatını kapsayan bir anlaşma imzalanmış ve Türkiye gaz boru hattı ağını sınıra doğru inşa etmeye başlamıştı.
Fakat gerek Irak hükumeti tarafından Kürdistan Bölgesi’nin bütçe payının kesilmesi ve gerekse de IŞİD savaşı, Kürdistan Bölgesi’ndeki doğal gaz sahalarında yürütülen çalışmaların cılız kalmasına neden oldu. Dolayısıyla Kürdistan Bölgesi ihracat bir yana, iç ihtiyaçlarını karşılayacak kadar yeterli gaz arzını geliştiremedi.
Gerek ticari zorluklar ve gerekse sözleşmeden doğan ihtilaflar, İngiliz Genel Energy şirketinin Miran ve Bina Bawi gaz sahalarını geliştirme planlarının aksamasına, Khor Mor ve Çemçemal ile ilgili yaşanan hukuki ihtilaflar da bu sahaların geliştirilmesini birkaç yıl geciktirdi.
“Siyasi ve ekonomik istikrara ihtiyaç var”
Enerji uzmanı Muhammed Hüseyin, “Kürdistan Bölgesi’nin enerji sektöründeki en büyük kaybı, keşfedilen gaz sahalarında şu ana kadar herhangi bir çalışmanın olmaması, çalışma başlatılan sahaların ise genişletilmemesi. Bunun için de büyük bir yatırıma ihtiyaç var. Yine siyasi ve ekonomik istikrara ihtiyaç var ki bu şekilde dev enerji şirketlerin ilgisini çekebilsin. Kürdistan Bölgesi’ndeki doğal gaz, kendi ihtiyaçlarını karşılayabileceğinden çok çok fazla bir seviyede. Bu nedenle ihraç edebileceği Pazar aramak durumunda” yorumunu yaptı.
BAE'nin Crescent Petroleum ve Dana Gas liderliğindeki Pearl Petroleum konsorsiyumu tarafından işletilen Khor Mor ve Çemçemal gaz sahalarında, iki aşamada üretilen doğal gaz hacminin yakın dönemde 1 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor.
Khor Mor, günde yaklaşık 440 milyon metreküp doğal gaz üreten en büyük doğal gaz sahası konumunda.
ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu (DFC), geçtiğimiz yıl Pearl konsorsiyum ile 250 milyon dolarlık bir finansman anlaşması imzalamıştı. Anlaşma kapsamında, Dana Gass ve ortaklarının Kor Mor’daki sahadan günlük üretimi 2023 yılına kadar 630 milyon metreküpe çıkarması planlıyor.
Dolayısıyla bu rakam, Kürdistan Bölgesi’ndeki doğal gaz ihtiyacını fazlası ile karşılıyor olabilecek.
Bir çok yeni projeye ümit olacak
Khor Mor-Erbil-Duhok doğal gaz boru hattının inşası, daha umut verici gaz potansiyeline sahip olduğuna inanılan ve Kanadalı Western Zagros şirketi tarafından işletilen Kurdamir sahasının gelişimi için de bir fırsat olabilir.
Projenin müteahhitliğini alan KAR Grup, Kürdistan-Türkiye'ye ham petrol boru hattının inşasında Rus Rosneft ve Kürdistan Boru Hattı Şirketi ile işbirliği yapmıştı.
Rosneft Eylül 2017'de, Kürdistan Bölgesi’ndeki doğal gaz sahalarında altyapının inşası ve genişletilmesinde lider bir rol oynama arzusunda olduklarını duyurmuştu.
Rus enerji devi, Kürdistan’da üretilecek doğal gazın bölgedeki elektrik santrallerine ve yerli fabrikalara yeteceğini ve hatta Türkiye'ye ve Avrupa pazarına da önemli miktarda ihraç edilebileceğini belirtmişti.
(Derleyen: Necmi Salih)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın