بەهۆی دژایەتیکردنی هاوڕەگەزخوازان کێشە لەنێوان یەکێتیی ئەوروپا و هەنگاریا دروستدەبێت

 

چەند رۆژێک پێش ئێستا پەرلەمانی هەنگاریا دەنگی لەسەر پرۆژەیاساکە دا و رۆژی چوارشەممەش سەرۆکی وڵات پەسندی کرد و بووە یاسا. 

 

بە گوێرەی یاساکە، رێگە نادرێت هیچ بابەتێک لەبارەی هاوڕەگەزخوازی لە پڕۆگرامەکانی خوێندنی خوار قۆناخی زانکۆدا هەبێت؛ هەروەها نابێت بابەتی پەیوەندیدار بە هاوڕەگەزخوازی لەو فیلمانەدا هەبێت کە سەیرکردنیان بۆ کەسانی خوار تەمەن 18 ساڵ رێگەپێدراوە. 

 

لەو بارەوە ئۆرسولا ڤۆن دێر لاین، سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەوروپا گوتی، "هەفتەی رابردوو نیگەرانییەکانی خۆم لەبارەی یاساکەی هەنگاریا دەربڕی. دوێنێش زۆربەمان بە روونی ئاماژەمان بەوەکرد کە یاسا نوێکەی هەنگاریا دژی بەهاکانمانە و هەربۆیە بە وردی لەسەری هەڵوەستەمان کرد. بە نووسراو نیگەرانییەکانمان ئاراستەی بەرپرسان و حکومەتی هەنگاریا کردووە و چاوەڕێین وەڵاممان بدەنەوە". 

 

هەنگاریا وڵاتێکی نێوەڕاستی ئەوروپایە و لە ساڵی 2004ەوە ئەندامی یەکێتیی ئەوروپایە.

 

بەڵام لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا جیاوازییەکان لە سیاسەتی حکومەتی ئەو وڵاتە و یەکێتیی ئەوروپا بە روونی دەرکەوتوون؛ بۆ نموونە، لەسەر بابەتی کۆچبەران لە ساڵی 2015 و ساڵانی دواتردا. 

 

دەرچوونی ئەم یاسایە هەندێک لە ئەوروپییەکانی هێندە توڕە کردووە کە مارک رووتە، سەرۆکوەزیرانی هۆڵەندا رایگەیاند، "ئەوەی کە پەیوەندیی بە منەوە هەیە، چیدیکە هەنگاریا هیچ شوێنێکی لەنێو یەکێتیی ئەوروپادا نییە، بەڵام بەداخەوە، ئەو سیستمەی کە هەمانە واتای ئەوەیە کە دەبێت 26 وڵاتەکە پێکەوە بڵێن: "دەبێت هەنگارییەکان یەکێتیی ئەوروپا بەجێبهێڵن". 

 

سەرۆکی فەرەنساش دەڵێت، پێویستە یەکێتیی ئەوروپا دەست بە شەڕێکی "کولتوور"ی و "شارستانی" بکات بۆئەوەی رێگە نەدات کە بیرۆکەی دژە لیبراڵی لە نێو ئەندامەکانیدا گەشەبکات. 

 

ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فەرەنسا گوتی، ئەو یاسایە و رەهەندەکانی "پرسێک نییە بۆ هەنگارییەکان، بەڵکو پرسێکە کە پەیوەندیی بە بوونی ئەوروپییەکانەوە هەیە. ئەمڕۆ سەرکردەی هەڵبژێردراومان هەن کە لە لایەن خەڵکیەوە پاڵپشتیان لێدەکرێت و ئەوانیش دژی بەها بنچینەییەکانی ئەوروپا بڕیاردەدەن. ئەمە پرسێکی بچووک نییە و دەبێت بیری لێ بکەینەوە و چارەسەری بۆ بدۆزینەوە". 

 

بەرپرسانی هەنگاریا رەخنەکان رەتدەکەنەوە و دەڵێن، ئامادە نین یاساکە هەڵبوەشێننەوە. 

 

ڤیکتۆر ئۆربن، سەرۆکوەزیرانی هەنگاریا دەڵێت، بڕیارەکەیان بۆ پاراستنی منداڵانە و رێگەیەکی دروستە بۆ پەروەردەکردنی منداڵ لەلایەن دایک و باوکەوە. 

 

پیتەر سیارتۆ، وەزیری دەرەوەی هەنگاریاش گوتی، "یاساکە منداڵان بە جۆرێک دەپارێزێت کە مافێکی تایبەت دەداتە منداڵان بۆ ئەوەی تاوەکو تەمەنی 18 ساڵی پەروەردەیان بکەن. واتە، ئەم یاسایە هیچ شتێک لەبارەی حەزی سێکسی بۆ کەسانی سەروو تەمەن 18 ساڵ ناڵێت، بەڵکو دەڵێت، تاوەکو منداڵ دەبێتە 18 ساڵ دەبێتە لەو بوارەوە لە لایەن دایک و باوکیەوە ئاراستە بکرێت". 

 

پێشتر، هەنگاریا هەنگاوی هاوشێوەی ناوە. لە کانوونی یەکەمی 2020دا پەرلەمانی ئەو وڵاتە چەمکی "خێزان"ی لە دەستووردا گۆڕی و یەکێک لە کاریگەرییەکانی ئەو گۆڕانکارییەش ئەوەیە، هاوڕەگەزخوازان رێگەیان پێنادرێت منداڵ لەخۆبگرن.