رێبوار تاڵەبانی: کورد هیچ ستراتیژییەتێکی روونی بۆ ناوچە کێشە لەسەرەکان نەبووە

رووداو دیجیتاڵ
 
راوێژکاری ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان بۆ کاروباری ناوچە کێشە لەسەرەکان رایدەگەیێنێت، هەر لە دوای پرۆسەی ئازادی عێراقەوە کورد ستراتیژییەتێکی روونی بۆ پرسی ناوچە کێشە لەسەرەکان نەبووە.
 
ئەمڕۆ یەکشەممە 17-4-2022 رێبوار تاڵەبانی، راوێژکاری ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان بۆ کاروباری ناوچە کێشە لەسەرەکان، میوانی بوڵتەنی هەواڵی کاژێر 8ی رووداو بوو کە سنوور مەجید لە ستۆدیۆی سلێمانی پێشکەشی کرد، تاڵەبانی رایگەیاند: "ئێمە وامانزانی لەدوای 2003 عێراقێکی نوێ دروستبووە، هەرچەند مادەی 140 بە دڵی ئێمە نەبوو، بەڵام لەژێر گوشاری ئەمەریکا کە گوتیان دەبێ بە ماددەی 140 رازیبن، ئەو ماددەیەمان پەسند کرد، ئەگینا تاوەکو حەمرین خاکی ئێمەیە".
 
رێبوار تاڵەبانی دەڵێ: "ئێستا کورد لە خراپترین دۆخدایە، ساڵی 2005 هاوپەیمانیی کوردستانی هەبوو بە سەرۆکایەتی د. فواد مەعسووم، مام جەلال سەرۆککۆمار بوو و کاک مەسعوود، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بوو، ستافی ئەوکات بەهێزترین ستاف بوون لە بەغدا و کەسە هەرە باڵاکانی حیزبە سیاسییەکانی کوردستان بوون، ئێمە لەو کاتدا هیچمان پێنەکرا، ئێستا لە ناڕێکی ناوماڵی کورد قەت وا بیر مەکەنەوە ئەگەر کابینەی نوێی عێراقیش پێکبێت، لەو رووەوە یەک هەنگاو بەرەوپێش بڕوات".
 
تاڵەبانی، کە بەر لە رووداوەکانی 16 ئۆکتۆبەری ساڵی 2017 سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکووک بوو، بێهیوایە لەوەی لایەنە کوردستانییەکان بتوانن دۆخی ناوچە دابرێنراوەکان بگۆڕن و دەڵێت: "ئەو کاتەی سەلیم جبووری، سەرۆکی پەرلەمان بوو، سەرۆککۆمار پڕۆژەیەکی دایە پەرلەمان و گوتی با بێین سنوورەکان دیاری بکەین، ئەوکات پڕۆژەکەی سەرۆککۆماریان نەخستە ناو خشتەی دانیشتنەکانی پەرلەمانی عێراقیشەوە، خۆ ئەوکات کورد یەکدەنگ و یەکڕیز بوو و بەهێزترین ستافی هەبوو لە بەغدا، هیچ حیسابیان بۆ پڕۆژەکە نەکرد".
 
راوێژکاری ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان دووپاتیدەکاتەوە: "لەژێر گشاری ئەمەریکا ئەو دەستوورەمان نووسیوەتەوە، 55 مادەی دەستووری کە مافی نەتەوەی کورد و حکومەتی هەرێمی کوردستانە، هیچیان جێبەجێ نەکردووە و باکیشیان نییە، ئینجا مادەی 140، هەر هیچ نییە لای ئەوان، ئەوان هێزیان هەیە و پانتاییەکی زۆریان بەدەستەوەیە و هەموو شت لەگەڵیانە، بەڵام ئێمە کەسمان لەگەڵ نییە، تەنانەت ئێمە ناوماڵی خۆشمان لە دەرەوەی خۆمان خراپترە".
 
 
تاڵەبانی لێکترازانی کورد بە هەلێک دەزانێت بۆ ئەوەی بەغدا بتوانێ شوول لە "عەقڵیەتە داگیرکارییەکانی" هەڵکێشێت و دەڵێت: "کاتێک کورد ئەو ناوچانەی ئازادکرد، هیچ ستراتیژییەتێکی بۆیان نەبوو، ئەوەی کە لە میدیاکانیش باسمان دەکرد، تەنیا بۆ ئەوە بوو لای میللەتەکەمان شەرمەزار نەبین، تائێستاس نەمانتوانی لەسەر ئەو پرسە گوشار لەسەر بەغدا دروست بکەین، بەڵام ئەوان کە باس لە ناوچە کوردستانییەکان دەکەین، بەو هەموو جیاوازییەی نێوان سونە و شیعە، دەبنە یەک دەنگ". 
 
سەرۆکی پێشووی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووک نایشارێتەوە کە "ناوچە کێشە لەسەرەکان لەڕووی کردارییەوە بۆ لایەنە سیاسییەکانی کورد نەبووەتە "ستراتیژ" و گوتی: "ئەوەی هەبووە تەنیا لێدوانی سیاسیی بووە، ئەگینا ساڵی 2007 کە دوا وادەی جێبەجێکردنی مادەی 140 بوو و جێبەجێ نەکرا، کوا هەڵوێستی کورد لە پەرلەمان؟ ئەی ئەو وەزیرە کوردانەی لە بەغدا بوون یان سەرۆککۆمار کە چاودێری دەستوورە، بۆچی هیچ  دەنگێکیان نەبوو؟ لەوەدا هەموومان خەتابارن، دەبێ هەموو لایەنە سیاسییەکان دان بەو هەڵەیەی خۆیان بەرامبەر ناوچە کێشەلەسەرەکان بنێین".
 
رێبوار تاڵەبانی لەبارەی تەعریبکردنی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان پێیوایە: "ئەو ناوچانە هیچکات لەدەست کورد ناچن، مێژووی 100 ساڵە سەلماندویەتی کە هەموو گوشارە نێودەوڵەتی و ناوچەییەکان هەر لە بەریتانییەکانەوە تاوەکو سەفەوی و عوسمانی و عەرەبی شۆڤێنی کە چاویان بڕیوەتە کەرکووک، بە هەموویانەوە هەوڵی ئەوەیان داوە دیموگرافیاکەی بگۆڕن و ناسنامەی کوردی لێ وەربگرنەوە، بەڵام مێژوو سەلماندی کە نەیانتوانی، ئێستا ئەمانەش ناتوانن ئەو ناسنامەیە لەو ناوچانە وەربگرنەوە".