وەبەرهێنەرانی کوردستان لە بەرنامەی لەگەڵ رەنج: 28 سەرمایەداری گەورەی کوردستان چوونەتە دەرەوە

یاسین مەحموود، گوتەبێژی وەبەرهێنەرانی كوردستان لەبارەی هۆکارەکانی پاشەکشێکردنی وەبەرهێنان و چوونەدەرەوەی وەبەرهێنەران لە هەرێمی کوردستان گوتی؛ "هۆکاری پەککەوتنی هەندێک لە پرۆژەکانمان بەهۆی ئەو داواکارییانەیە لە وەبەرهێنەرەکان دەکرێت، ئەو داواکارییە بە ناوی سەرانە ناکرێت، بەڵام کۆمپانیایەک دەهێنن و بەبێ سەرمایە دەیکەن بە هاوبەش لەگەڵی."

 

 

‏‏عەلی ئیبراهیم، شارەزای وەبەرهێنان لە بواری پیشەسازی دەڵێت "11 کارگەی شیش لە هەرێمی کوردستان دامەزراون، بەڵام لە ماوەی دوو ساڵی رابردوو کە 11 کارگەی شیش لە عێراق کراونەتەوە، چوار لەو کارگانەی هەرێمی کوردستان داخراون".

 

بەگوتەی عەلی ئیبراهیم "10 ساڵ لەمەوبەر، حەوت کارگەی چیمەنتۆ لە هەرێمی کوردستان هەبوون، کە پێداویستیی هەموو عێراقیان دابین دەکرد، ئێستا چوار لەو کارگانە لەکارکردن وەستاون، بەڵام 16 کارگەی چیمەنتۆ لە عێراق کراونەتەوە کە پێنج لەو کارگانە وەبەرهێنەرەکانیان کوردن".

 

وەکو عەلی ئیبراهیم ئاماژەی پێدەدات؛ "سێ هەزار و 500 کارگە لە وەزارەتی پیشەسازی هەرێمی کوردستان مۆڵەتیان وەرگرتووە کە ئێستا 55٪ـیان لەکارکەوتوون" و هۆکارەکەشی بۆ نەبوونی پاڵپشتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە سەرمایەداران وەسف دەکات.

 

ئەو شارەزایەی بواری وەبەرهێنانی پیشەسازی دەڵێت؛ "نرخی یەکەی کارەبا لە هەرێمی کوردستان 120 دینارە، بەڵام لە عێراق 60 دینار وەردەگیرێت، هەرچەند حکومەتی هەرێمی کوردستانیش هەفتەی رابردوو نرخەکەی دابەزاندەوە بۆ 90 دینار"، دەشڵێت؛ "خاوەن کارگەکانی هەرێمی کوردستان نەوتی رەش بە 300 دینار دەکڕن، بەڵام لە بەغدا نرخەکەی 60 دینارە، سەرباری ئەوەش لە بەغدا بانک چەندت قەرز پێویستبێت پێتیدەدات، بەڵام لە هەرێمی کوردستان ئەو قەرزە نییە، واتا ئەو پاڵپشتییەی حکومەت لە ناوەڕاست و خوارووی عێراق لە خاوەن کارگەکانی دەکات، لە هەرێمی کوردستان بەو قەبارەیە لە ئێمە ناکرێت."

 

 

راوێژکاری باڵا لە پەرلەمانی كوردستان پێیوایە نەبوونی پلانی ستراتیژی لە هەرێمی کوردستان مەترسی پاشەکشێکردنی سیستمی ئابوورییە و چوونە دەرەوەی وەبەرهێنەرانی هەرێمی کوردستان بە مەترسیدارتر دەزانێت لە نەناردنی بەشە بودجەی هەرێمی کوردستان.

 

ئەرشەد تەها، راوێژکاری باڵا لە پەرلەمانی كوردستان دەڵێت؛ "نەناردنی بوودجە لە عێراقەوە هێندەی چوونەدەرەوەی سەرمایەداران لە هەرێمی کوردستان مەترسی نییە، بەڵام ئەو 28 ملیار دۆلارەی وەبەرهێنەرانی کورد کە لە عێراق وەبەرهێنانیان پێکردووە، ئەگەر لە هەرێمی کوردستان بمێنێتەوە و دەرفەت نەدرێت بۆ بەگەڕخستنی، هیچ بەهایەکی نابێت، واتا ئەگەر پارە نەخرێتە وەبەرهێنان، بەهایەکی ئەوتۆی نابێت."

 

ئەو راوێژکارەی پەرلەمانی کوردستان دەشڵێت "راستە عێراق پیلانی هەیە بۆ داڕووخاندنی ئابووری هەرێمی کوردستان، بەڵام بەتەنیا ئەوە ناتوانێ کاریگەری لەسەر دابنێت، ئەگەر هەرێمی کوردستان پلانی تۆکمەی ئابووریی هەبێت، عێراق ئەو هێزە نییە بتوانێت ئابوورییەکەی داتەپێنێت، بەڵام ئێمە خۆمان پلانمان نییە."

 

بەگوتەی ئەرشەد تەها؛ "ئێستا هەرێمی کوردستان نەوتی هەیە و ناتوانێ هەناردەی بکات، لەگەڵ ئەوە وەبەرهێنمان هەیە سەرمایەی بەدەستەوەیە، پێویستە هانی ئەو وەبەرهێنەرە بدرێت بۆ ئەوەی پیشەسازی پیترۆکیمیایی دروستبکات، مادەی پیترۆکیمیایی هەیە کە بەهاکەی هەزار هێندە لە بەهای نەوتەکە زیاترە."

 

وەکو ئەرشەد تەها ئاماژەی پێدەدات "لە هەرێمی کوردستان زیاتر لە 250 هەزار گەنج زانکۆیان تەواوکردووە و چاوەڕێی دەرفەتی کارکردنن، سامانی سرووشتی و یاسای وەبەرهێنانمان هەیە، بەڵام بەهۆی بێ پلانییەوە نەتوانراوە ئەو گەنجانە لەو بوارەدا بخرێنە سەرکار، واتا ئێمە سامانی سرووشتی، سەرمایە و هێزی مرۆییمان هەیە، بەڵام نەمانخستوونەتەگەڕ."